شهرستان داراب یکی از شهرستانهای استان فارس ایران است. مرکز این شهرستان، شهر داراب است.
شهرستان داراب | |
---|---|
اطلاعات کلی | |
کشور | ![]() |
استان | فارس |
سایر شهرها | جنتشهر، فدامی، دوبرجی، رستاق، پاسخن |
بخشها | مرکزی، جنت، فورگ، فسارود، رستاق |
سال تأسیس | ۱۳۳۷ خورشیدی |
نامهای پیشین | دارابگرد |
اداره | |
فرماندار | |
مردم | |
جمعیت | ۲۰۱٬۴۸۹ نفر (۱۳۹۵)[۱] |
تراکم جمعیت | ۳۱ نفر بر کیلومتر مربع |
مذهب | شیعه |
جغرافیای طبیعی | |
مساحت | ۶٬۵۹۲ کیلومتر مربع |
ارتفاع از سطح دریا | ۱٬۱۷۰ متر |
دادههای دیگر | |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۷۱ |
وبگاه | فرمانداری ویژه داراب |
نام شهر داراب برگرفته از داریوش دوم (داراب) میباشد. البته روایتهای گوناگونی در این مورد وجود دارد. داراب یکی از شاهان ایران در شاهنامهٔ فردوسی است، که پدر دارا (داریوش سوم هخامنشی) شناخته میشود. با توجه به تاریخ سنتی ایران، داراب با داریوش دوم هخامنشی همسان انگاشته میشود.
منظره داراب در اوایل دوره قاجار
بشتر مناطق شهرستان داراب از نظر آب و هوایی گرمسیری است که بارش در آن بیشتر به صورت باران است و در طول سال از ۳۵۰ میلیمتر تجاوز نمیکند. در قسمتی از داراب که به کوهستان مشهور میباشد آب و هوا به نسبت سرد و کوهستانی میباشد و در زمستان در بیشتر مناطق کوهستان برف میبارد. شغل بیشتر مردم در روستاها کشاورزی است. مرکبات آن شهره شهرهای دیگر و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس میباشد. البته محصولات باغی دیگر داراب نیز شهرت دارند مانند انار تَنگ طه، خصوصاً انار شیرین شهوار که از شهرت بالایی برخوردار بوده و بیشتر به کشورهای دیگر صادر میگردد. گل محمدی منطقه کوهستان یا سرکوه، از جمله روستاهای نوایگان و لایزنگان نیز از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، و در سطح کشور هم از نظر میزان تولید و هم کیفیت محصول، به دلیل کشت دیم و ارگانیک بودن، بینظیر است.
شهر داراب در زمانهای گذشته دارابگرد نامیده میشد و از کهنترین شهرهای ایران و جهان محسوب میگردد قدمت این شهر براساس مطالعات باستانشناسی به هزارههای پنجم و ششم قبل از میلاد مقارن با عصر سفال نخودی بازمیگردد. تپهها و تلهای ماقبل تاریخ پیرامون شهر بیانگر این موضوع میباشند. این شهر برمبنای شواهد تاریخی در دوران هخامنشیان به صورت مدور بنا میگردد و به عنوان مهمترین شهر آبادان شرق فارس در دشت بزرگی بنا میشود. علت مدور بودن شهر اهمیت حفاظت از آن بودهاست. براساس روایت فردوسی طوسی بانی این شهر داراب شاه (دارای بزرگ) است که در ادبیات ایرانی و اسلامی از وی به عنوان داریوش بزرگ یاد میشود. شهر به صورت مدور در میان دشت بزرگی ایجاد شدهاست و پیرامون آن کَندَگ یا خندق بزرگی برای حفاظت از شهر ایجاد نمودهاند. بسیاری از محققان اعتقاد دارند این شهر از تأسیسات عصر هخامنشی محسوب میگردد. شهر دارابگرد در عصر ساسانی به عنوان مقر اردشیر بابکان سرسلسله این خاندان از اهمیت و اعتبار ویژهای برخوردار میگردد. به عقیده اصطخری شهر دارابگرد سومین ولایت بزرگ پارس بودهاست. یکی از بزرگترین ضرابخانههای پارس در شهر دارابگرد ایجاد شده بود. این شهر در دوران اسلامی نیز اهمیت خود را همچنان حفظ مینماید و یکی از مهمترین ولایات پارس محسوب میشدهاست. (برگرفته از داراب در آئینه تاریخ تألیف محمدباقر مهاجر)
داراب بزرگان زیادی را در طی سالیان دراز به جهان معرفی نموده از عارف نامی ملا احمد دارابی گرفته تا حکیم سید نورالدین دارابی که هر دو در قرون ۱۴ و ۱۵ میزیستهاند. از افراد سالیان نه چندان دور میتوان به شاعر فولکوریک و شهردار اسبق داراب حسین آزما، محمد معمارزاده، اردلان سرفراز و رحمتالله جعفری نام برد.
بزرگان داراب عبارتنداز:ببراز خان استخری،امیرآقاخان بهارلو، حسین خان بهارلو، عبدالحسین خان سهامپور، امیرهوشنگ خان سهامپور، خانباز خان بهارلو، خرم خان استخری، رضاخان سرفراز، مسعودخان سرفراز، حسین خان مشیری، محمدحسن خان بهارلو، محمدخان استخری، علیرضاخان بهارلو، علی خان سهامپور، علی محمد خان ادب، منوچهر خان استخری، حسین خان استخری، اسماعیل دهقان (بزرگ)، علی خان استخری، امیرقلی خان خسروی، جلال خان احمدلو،احمدخان استخری، ابراهیم خان استخری،یحیی خان استخری، اسماعیل خان سرفراز(منصور دیوان)
براساس پژوهشهای باستانشناسی قدمت این منطقه که در گذشته دارابگرد نامیده میشدهاست به هزارهٔ پنجم قبل از میلاد (عصر سفال نخودی و مقارن با تمدن سیلک ۲ کاشان) میرسد. تپهها و تلهای باستانی مناطق مادوان و خسویه ازجمله آثار زیستگاههای انسانی در دوران ماقبل تاریخ در ناحیه دارابگرد میباشند. بنای شهر کهن دارابگرد که آثار آن در ۷ کیلومتری جنوب شهر کنونی داراب قراردارد، بر اساس شواهد موجود به اوایل دوران هخامنشیان میرسد.
برمبنای روایات تاریخی و نوشته مورخان و نویسندگان متقدم مانند طبری، حمزه اصفهانی، یعقوبی، ثعالبی، بلعمی، ابن اثیر و… شهر دارابگرد توسط دارای بزرگ که در ادبیات پهلوی و اسلامی از وی به نام داریوش بزرگ یادشده ایجاد میشود و فردوسی شاعر نامور ایران در این باره میگوید:
چو بگشاد داننده زآن آببند | یکی شهر فرمود بس سودمند | |
بفرمود کزهند وز رومیان | بیارند کارآزموده ردان | |
چو دیوار شهر اندر آوردگرد | ورا نام کردند دارابگرد | |
یکی آتش افروخت از تیغ کوه | پرستیدن آذر آمد گروه | |
ز هرپیشهای کارگر خواستند | همه شهر ازایشان بیاراستند |
شهر قدیم دارابگرد در دوران هخامنشیان منطقهای آبادان و پررونق بودهاست. ظاهراً این منطقه تحت حکومت آریامنه قرار داشتهاست. در دوران سلوکیان و اشکانیان ولایت دارابگرد دارای حکومت نیمه مستقلی بوده که پادشاهان آن از حاکم پارس اطاعت میکردهاند. نام آخرین امیر دارابگرد در عصر اشکانیان پیری یا تیری بودهاست و اردشیر بابکان سرسلسله ساسانیان در نزد وی پرورش مییابد.
آخرین امیر دارابگرد درعصر اشکانیان پیری نام داشته و پس از وی اردشیر بابکان بر این شهر تسلط مییابد و سپس با کنترل سراسر ایران امپراتوری ساسانی را تأسیس مینماید. از این جهت دارابگرد نخستین مقر حکومتی ساسانیان بودهاست. دارابگرد در عصر ساسانیان اهمیت فراوانی داشتهاست و بیشنهٔ آثار تاریخی این شهرستان متعلق به این دوره میباشد. ضرابخانه بزرگی نیز در دارابگرد دایر بوده که در دوران اسلامی فعال بودهاست.
این منطقه در سال ۲۳ هجری توسط سپاهیان مسلمان فتح میشود و حکومت آن در اختیار سرداران عرب و سپس در کنترل خاندان شبانکاره قرار میگیرد. پس از ورود اسلام این شهر تا قرن پنجم هجری قمری، همواره آبادان بودهاست.
در سدهٔ پنجم هجری و به دلیل تهاجم گسترده سلجوقیان دچار آسیب و ویرانی میشود و اهالی به ناحیه جدیدی در شرق شهر فعلی به نام تنگ رمبه کوچ مینمایند و پس از حمله مجدد سلاجقه به ناحیه جدید و تصرف قلعه مستحکم رمبه که با دسیسه سلاجقه صورت گرفت، اهالی به ناچار به محل فعلی داراب عزیمت میکنند. دارابگرد
شهر فعلی نیز در دوران ایلخانان مغول و تیموریان مورد حمله قرار میگیرد و خسارات زیادی میبیند. …….
اما در عصر صفویه با توجه حکام وقت و قرارگرفتن اراضی این شهر تحت عنوان «اراضی خاصه» رو به آبادانی میگذارد و به نوشته منابع تاریخی این دوره یکی از پنج وزیرنشین فارس محسوب میشدهاست. این شهر تا دوران زندیه از ولایات مهم فارس بودهاست.
درعصر قاجار شهر داراب به دلیل دارا بودن اراضی وسیع و حاصلخیز مورد توجه حکام ایالتی قرارمی گیرد با استقرار ایلات ترک و عرب در اطراف این شهر به صحنه منازعات و درگیریهای حکومت و ایلات تبدیل میشود و از این رهگذر دچار صدمات جدی میگردد و از توسعه و پیشرفت بازمیماند.
هماکنون شهرستان داراب در جنوب خاوری استان فارس قرار دارد. این شهرستان از خاور با شهرستان حاجیآباداستان هرمزگان همسایهاست. از شمال با شهرستانهای استهبان و نیریز، از جانب باختر با فسا، و از ناحیه جنوب با شهرستانهای زرین دشت و لارستان همجوار میباشد.
مردم علاوه بر کشت محصولاتی مانند گندم، جو، بنشن و پنبه، به باغداری نیز اشتغال دارند. فراوردههای باغی آن نیز پرتقال، لیمو، نارنگی، گل محمدی لایزنگان و انجیر نوایگان. انگور، انار و خرماست. فرشبافی، با طرح کاشان، نیز در داراب رواج دارد. بافت فرش بیشتر در روستاهای نوایگان و تنگ طه انجام میگیرد و اعضای شرکت فرش نیز بیشتر از این روستاها میباشند.
از نظر صنعتی این شهرستان چندان پیشرفتی نداشتهاست و در این شهرستان دو کارخانه مهم یکی کارخانه سیمان و دیگر تولید لوله پلی اتیلن وجود دارد. نیروگاه فورگ داراب نیز از منابع تولید انرژی در این شهرستان است.[۲]
داراب به عنوان اول تولیدکننده پنبه در کشور ایران میباشد و بعد از استهبان دارای دومین انجیرستان دیم دنیا میباشد که در روستای نوایگان کشت میشود. محصولات مهم شهرستان شامل: عسل مرکبات، عسل بهارنارنج، گرده گل، مرکبات، عسل گون انگبین تابستانی گل محمدی که به کاشان فرستاده میشود که از آن گلاب برای شستشوی خانه کعبه استفاده میکنند.
گندم، مرکبات، پنبه، ذرت و خرما و مرکبات داراب شامل پرتقال، لیمو، نارنگی، نارنج، دارابی، بکرئین میباشد که در جنت شهر، فسارود، فورگ و بادامه رستاق تولید میشود. مناطق تیزاب، برگان، هشیوار و فسارود بیشترین میزان گندم، ذرت و پنبه داراب را تولید میکنند. کاشت گندم در داراب از مهر و آبان آغاز میشود. برداشت گندم در اردیبهشت آغاز و تا خردادماه ادامه مییابد. پس از برداشت گندم، کشاورزان جای گندمها را که به کلور معروف است آتش میزنند تا برای کشت بعدی آماده شود. در روستاهای برگان و تیزاب کشاورزان عمدتاً پس از برداشت گندم، ذرت دانهای میکارند اما در هشیوار پنبه رایجتر است. داراب همچنین بزرگترین تولیدکننده گل محمدی دیم کشور با دارا بودن ۵۵۰۰ هکتار گل محمدی دیم میباشد که در روستاهای نوایگان و لایزنگان واقع شدهاست. اما مرکبات داراب بیشتر مربوط به دهستان فسارود شامل روستاهای جونان و کوهگرد و پاسخن و حسنآباد و بخش فورگ، جنت شهر و بادامه رستاق میباشد وبالش شامل روستاهای (سنگ چارک واب جهان و فتح المبین) و جنت شهر (دهخیر) میباشد.
مرکبات داراب به ویژه پرتقال آن بسیار شیرین، آبدار و لذیذ است. در شهر داراب حتی در بلوارها هم نارنج کاشته شدهاست و این به طراوت و زیبایی شهر میافزاید. در بیشتر منازل شهر داراب، جنت شهر، تیزاب، نصروان، برگان و دیگر روستاها درختان زیبای مرکبات وجود دارد.
شهرستان داراب دارای ۵ بخش، ۱۲ دهستان و ۶ شهر به شرح زیر است:
بخش | مرکز بخش | جمعیت بخش (۱۳۹۵) | نام دهستان | مرکز دهستان | جمعیت دهستان (۱۳۹۵) | شهر | جمعیت شهر (۱۳۹۵) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
مرکزی | داراب | ۱۱۶٬۲۱۷ نفر | هشیوار | شه نان | ۱۵٬۴۲۵ نفر | داراب | ۷۰٬۲۳۲ نفر |
بالش | سنگ چارک | ۱۴٬۰۱۳ نفر | |||||
بختاجرد | بختاجرد | ۹٬۲۱۴ نفر | |||||
نصروان | نصروان | ۷٬۳۳۳ نفر | |||||
جنت | جنتشهر | ۲۹٬۸۵۲ نفر | قریه الخیر | جنتشهر | ۸٬۷۸۲ نفر | جنتشهر | ۱۳٬۵۹۸ نفر |
قلعه بیابان | قلعه بیابان | ۷٬۴۷۲ نفر | |||||
فورگ | دوبرجی | ۲۲٬۱۳۸ نفر | فورگ | دوبرجی | ۸٬۲۳۷ نفر | فدامیدوبرجی | ۴٬۰۹۷ نفر۲٬۹۰۷ نفر |
آبشور | فدامی | ۶٬۸۹۷ نفر | |||||
فسارود | پاسخن | ۱۸٬۳۱۸ نفر | پاسخن | پاسخن | ۸٬۹۵۴ نفر | پاسخن | ۱٬۵۴۵ نفر |
فسارود | مادوان | ۷٬۸۱۹ نفر | |||||
رستاق | رستاق | ۱۴٬۳۹۱ نفر | کوهستان | تل بارگاه | ۵٬۵۶۱ نفر | رستاق | ۳٬۵۹۸ نفر |
رستاق | لایزنگان | ۵٬۲۳۲ نفر |
شهرستان داراب با دارا بودن آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی یکی از مناطق مهم گردشگری استان فارس محسوب میگردد. در ۸ کیلومتری جنوب این شهرستان بنای تاریخی دارابگرد که به قلعه دارابگرد یا قلعه دحیه شهرت دارد و مربوط به دوره هخامنشیان است واقع است که هر ساله شمار زیادی از آن بازدید میکنند. دارابگرد بنای شهر قدیم داراب بودهاست که به صورت دایرهای بزرگ بودهاست. دارابگرد اولین شهر مدور در سرزمین ایران است و الگوی معماری این شهر در ساخت شهرهای مدور دیگر مانند تیسفون و گور مورد استفاده قرارمی گیرد که اکنون دیگر از آن بناها اثری نیست جز تلی از خاک و خندقی که به دور شهر کشیده بودند تا در مواقعی که شهر مورد حمله قرار میگرفت آن را پرآب نمایند تا دشمن نتواند از خندق و دیوار شهر که بعد از خندق قرار داشت و اکنون به صورت خاکریزی باقیمانده عبور نماید. همچنین بقعه دحیه کلبی از اصحاب پیامبر اسلام و امامزاده پیرمراد در این شهرستان قرار دارد. از مناطق زیبای طبیعی میتوان به منطقه رودبال اشاره کرد که در ایام مختلف سال بهویژه در فروردین ماه پذیرای جمع کثیری از مردم میباشد.
در موقعیت جغرافیایی E5417 N۲۸۵۳ در استان فارس واقع است. تنگه رغز در ۳۰ کیلومتری شهرستان داراب و در جنوب استان فارس قرار دارد. این تنگه که از دو طرف با دیوارههایی بلند محصور شدهاست. به دلیل وجود چشمههای فراوان در این دره ۶۴ آبشار جاری شده که از این تعداد ۱۲ آبشار نیازمند فرود با طناب است. ارتفاع فرودها حداقل ۶ تا حداکثر ۶۵ متر و مابقی آبشارها با پرش در آب قابل گذر است. حوضچههای زیر آبشارها حداقل ۶ و حداکثر ۲۰ متر عمق دارند.
دره رغز به طول تقریبی ۴ کیلومتر در امتداد شمال به جنوب از سرچشمه رغز تا دره جنوب ۶۰ آبشار و حوضچه طبیعی را در خود جای دادهاست که تنها ۱۴ آبشار و آبگیر دره جنوبی مورد توجه عموم مردم و کوهنوردان بودهاست و با رسیدن به آخرین آبشار دره جنوبی به ارتفاع ۳۵ متر دره جنوبی به بنبست میرسد. منطقه سرچشمه رغز نیز که از مسیر دیگری پیمایش میگردد، جنگلی زیباست که محل آغاز آب رغز است و رسیدن به این منطقه نیز با ۳ ساعت کوهپیمایی امکانپذیر است. آب رغز که از این منطقه آغاز میگردد با ایجاد حوضچهها و آبشارهای طبیعی تا دره جنوبی امتداد و نهایتاً در آبگیرهای انتهایی به زمین بازمیگردد.
از منطقه سرچشمه نیز بدون وسایل فنی امکان بازدید از چندین حوضچه و آبشار مسیر است و نهایتاً با رسیدن به آبشار بلندی به طول ۲۳ متر کوهپیمایان متوقف میشوند در حد واسط منطقه سرچشمه و دره جنوبی رغز دهها آبشار و آبگیرهای زیبا و طبیعت بکر تنها با استفاده از وسایل فنی امکان پیمایش مییابد.
آبشارهای این تنگه عبارتند از: آبشار نگین به ارتفاع ۱۶ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۴۱ متر، آبشار بوم رنگ به ارتفاع ۷ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۳۱ متر، آبشار مسعود به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱۲ متر و طول حوضچه ۱۵ متر، آبشار گلاب حوضچه به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۷ متر و طول حوضچه ۱۲ متر، آبشار فتح به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱/۵ متر و طول حوضچه ۶ متر، آبشار حکمت به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۱۵ متر و طول حوضچه ۳۲ متر، آبشار کبوتر به ارتفاع ۲۵ متر، عمق آب ۲۰ متر و طول حوضچه ۶ متر، آبشار جام به ارتفاع ۹ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۳۶ متر، آبشار دماغه (فراز) به ارتفاع ۱۲ متر، عمق آب ۲ متر و طول حوضچه ۴ متر، آبشار آذرخش به ارتفاع ۶۵ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۱۱ متر، آبشار یادگار به ارتفاع ۴ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۱۱ متر، آبشار وداع به ارتفاع ۴۶ متر، عمق آب ۱۰ متر و طول حوضچه ۷ متر[۳]
کارخانه سیمان داراب مهمترین مرکز صنعتی این شهرستان محسوب میشود. سایر مراکز صنعتی این شهرستان عبارتند از:
شهرستان داراب دارای مراکز متعدد دانشگاهی میباشد که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب
داراب، یکی از زیباترین شهرهای استان فارس و از مناطق گردشگری محبوب در ایران است. در سفر به این شهر زیبای باستانی با ما همراه باشید.
داراب، یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی استان فارس است که در گذشتههای دور به نامهای دیگری همچون «دارابگرد» و «دارابجرد» نیز شهرت داشته است. روایات متعددی در مورد وجه تسمیه این شهر به داراب وجود دارد. برخی از مورخان بر این باورند که نام داریوش دوم از پادشاهان ایران کهن، بر این شهر نهاده شده است. فردی که در شاهنامهی فردوسی نیز از آن به نام «داراب» (داریوش دوم)، پدر «دارا» (دارا نام داریوش سوم است)، یاد شده است. در مورد پسوند «گرد» مورخين و صاحبنظران عقايد متفاوتی ابراز کردهاند. گروهی معتقدند که لفظ «جرد» يا «گرد» به معنای شهر و «دارابگرد» به معنای شهر داراب است.
عدهای نیز اعتقاد دارند كه چون «داراب شاه» اين شهر را به صورت مدور ساخت، آن را «دارابگرد» نامیدهاند. برخی نيز بر آن باورند كه «گرد» تصحيف «كرد» به معنای «ساخته» است. يعنی ساختهی داراب (شهری كه داراب آن را ساخته است) و البته به نظر میرسد که این روایت از دیگر روایات، صحیحتر است.دراین منطقه آثار هزاره پنجم قبل از میلاد(عصرسفال نخودی و مقارن با تمدن سیلک ۲ کاشان) توسط باستان شناسان شناسایی شده این منطقه از کشور، علاوه بر جاذبههای تاریخی ارزشمند، دارای مناطق زیبای گردشگری طبیعی متعددی است که سالانه حضور جمع زیادی از گردشگران و توریستها را در خاک این شهر، شاهد هستیم. اقلیم گرم این منطقه از ایران، آن را به یکی از بهترین مناطق توریستی در فصل بهار و ایام باطراوت نوروز تبدیل کرده است.
۱. شهر باستانی دارابگرد
«دارابگرد»، نام یکی از کهنترین شهرهای ایران باستان است که در فاصلهی ۶ کیلومتری از شهرستان داراب قرار گرفته است. این شهرستان که در گذشته به نامهای دیگری همچون داراگرد شهرت داشته است، به نظر میرسد که اولین پایتخت حکومت ساسانیان بوده است و باستانشناسان قدمتی برابر با حکومت هخامنشیان را بر این شهر تخمین زدهاند.
جالب است بدانید که دیوار مخروطی شکل بزرگی به ارتفاع بالغ بر ۱۰ متر که با مصالحی همچون رس، سنگ و ملاط آهک ساخته شده است، در اطراف این شهر تاریخی قرار دارد که پیشینهی آن نزدیک به ۲۶۰۰ سال است. البته ارتفاع امروزی این دیوار باستانی به دلیل گذشت زمان به ۷ متر کاهش یافته است. از دیگر نکات مهم در مورد این شهر باستانی، واگذاری این شهر به امام حسن مجتبی (ع) است که در عهدنامهی صلح بین ایشان و معاویه به آن اشاره شده است که نشات گرفته از اهمیت آن در طول تاریخ است.
۲. آتشکدهی آذرجو داراب
در فاصلهی ۱۰ کیلومتری از شهرستان داراب، بنایی کهن و به سبک چهار تاقی با گنبد قرار دارد که به «آتشکدهی آذرجو» شهرت یافته است. متاسفانه بر اثر گذر زمان، بخش زیادی از عمارت تاریخی تخریب شده و گنبد آن نیز ریخته است. «مروجالذهب مسعودی» روایت کرده است که این آتشکده به فرمان «اشو زرتشت» احداث شده است. گفته میشود که «زرتشت» به «یستاف شاه»، فرمان یافتن «آتش مقدس جمشید» را صادر کرده است. وی پس از یافتن این آتش مقدس در «خوارزم»، آن را به «دارابگرد» منتقل کرده و آتشکدهای برای نگهداری آن، ایجاد کرد. پس از آن شهر «دارابگرد» نیز احداث و در اوایل قرن چهارم هجری قمری این آتشکده به نام «آتشکدهی آذرجو» شهرت یافت. بنای آتشکده به صور چهارتاقی و با معماری به سبک ساختمانهای دوران ساسانی با پلانی مربعی شکل، ساخته شده است. متاسفانه بیمهریهای فراوانی به این اثر باستانی وارد و امروزه به اثری ویران تبدیل شده است.
۳. روستای گردشگری لایزنگان داراب
«لایزنگان» نام یکی از روستاهای زیبای «استان فارس» است که میتوان آن را سرزمین گلهای محمدی نامید. این روستای سردسیر کوهستانی که به «ماسولهی فارس شهرت» دارد، امروزه به یکی از مناطق گردشگری و توریستی استان فارس تبدیل شده که مردم آن به مهماننوازی شهره هستند. باغهای زیبا با درختان سر به فلک کشیدهی این شهرستان، زیبایی خیرهکنندهای را به طبیعت بکر و ناب این منطقه از کشور بخشیده است که تماشای آن، لذتی شگرف را به گردشگران و مسافران خواهد بخشید.
۴. مجموعه تاریخی نارنجستان داراب
مجوعهای تاریخی در دهستان «فورگ» از توابع شهرستان داراب وجود دارد که به «قلعهی نارنجستان» یا «نارنج قلعه» شهرت یافته است. اثری که متشکل از بقایای یک قلعهی تاریخی، تپهای باستانی متعلق به حکومت ساسانیان و آثاری باقیمانده از ساختمان مسجدی کهن و شبستاندار است. امروزه تنها بخشی از ساختمان قلعه و دروازهی ورودی آن برجای مانده است.
۵. مسجد جامع داراب
از دیگر بناهای تاریخی در شهرستان داراب، مسجد جامع این شهر است که یکی از شاهکارهای معماری در نوع ساخت محسوب میشود. این اثر تاریخی متعلق به قرن ۱۰ هجری قمری و در زمان سلطنت شاه طهماسب اول است.
معماری انجام شده در مسجد جامع داراب به سبک معماری ساختمانهای دوران حکومت سلجوقیان است که دارای ۴ منارهی کوتاه به شکل ۱۱ ضلعی است که در چهار گوشهی مسجد قرار دارد. تفاوت تزئینات انجام شده در این منارهها از نکات جالب در مورد این اثر تاریخی است که در نوع خود منحصربهفرد است.
۶. نقش شاپور داراب
در دامنهی کوه «پهنا» در چهارکیلومتری شهرستان داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی ارزشمند ایران کهن وجود دارد که به «نقش شاپور» نام گرفته است. این نقشبرجسته متعلق به دوران حکومت ساسانیان است که پیروزی شاپور اول بر امپراطوران روم را به تصویر کشیده است. ابعاد این میراث ایران کهن به صورت مستطیلی به طول تقریبی ۹ متر و عرض ۵ متر است که تصویر شاپور را به صورت سوار بر اسب، تمام رخ و در مرکز نقشبرجسته کندهکاری کرده و در مقابل آن سه تن از امپراطوران روم مشاهده میشوند.
۷. آتشکدهی آذرخش (مسجد سنگی داراب)
از دیگر آتشکدههای خاموش در ایران، آتشکدهای است در ۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان داراب و در دامنهی کوه که به صورت صلیب و به مساحت ۴۲۰ متر مربع ساخته شده است. بنایی که به صورت یکپارچه و تماما از کوه تراشیده شده و اثری شگفتانگیز از هنر دست انسان را بهوجود آورده است. «مسجد سنگ» یا «مسجد سنگی» از دیگر نامهای شناخته شدهی این اثر کهن است که به نظر میرسد که به عنوان نیایشگاه مهرپرستان آریایی احداث، پس از گذشت زمان در دوران حکومت ساسانیان به آتشکده تبدیل و در اواخر قرن ۷ هجری قمری به مسجد تغییر کاربری داده است.
۸. منطقه شکار ممنوع چاه نفت داراب
منطقهای زیبا، سرسبز، برخوردار از طبیعتی بکر و ناب در ۱۳۵ کیلومتری شهرستان داراب قرار دارد که به «منطقهی شکار ممنوع چاه نفت داراب» شناخته میشود. این منطقهی طبیعی پوشیده از تنوع جالبی از گیاهان بنه، بادام وحشی، درمنه، شقایق وحسی، ارس، قیچ، تنگرس و نیز محل زندگی حیواناتی همچون بز، قوچ، میش، پلنگ، گرگ، روباه معمولی، خرگوش، کبک، تیهو، دراج و … است.
۹. آبشار فدامی داراب
یکی از جاذبههای گردشگری در شهرستان داراب، پدیدهای طبیعی به نام «آبشار فدامی» است که در شهر «فدامی»، در منطقهی «فورک» یا «فرگ» قرار گرفته است.
از نکات جالب و منحصربهفرد این آبشار زیبا، حضور چهار نوع آب گرم، سرد، شیرین و شور است که در فاصلهی ۲۰ متری از آن، پس از ترکیب با یکدیگر، استخری طبیعی با منظرهای چشمنواز و زیبا را بوجود میآورد. تفرجگاهی دوستداشتنی که به یکی از تفریحگاههای شهرستان داراب تبدیل شده و دارای ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر است.
۱۰. آسیاب سنگی داراب
آسیاب سنگی داراب، یکی دیگر از آثار تاریخی شهرستان داراب است که در بخش شمالی آتشکدهی آذرخش این شهرستان (مسجد سنگی) قرار دارد. این آسیاب سنگی متشکل از دو استوانهی سنگی بزرگ است که در بالای کوه قرار گرفته و آب مورد نیاز آسیاب را تامین میکند. معماری این سازهی سنگی متعلق به دوران حکومت ساسانیان است و میتوان آن را یکی از کمنظیرترین انواع آسیاب در تاریخ ایران معرفی کرد. طبق کتیبهای که در بخش غربی ورودی آسیاب وجود دارد به خط کوفی که متعلق به اتابکان است، از تعمیر و بازسازی آن در دوران اتابکان و قاجاریه و نیز استفادهی مجدد آن در دوران ناصرالدین شاه حکایت میکند.
آثار تاریخی و طبیعی بیشماری در شهرستان تاریخی داراب وجود دارد که میتوان از چشمهی گلابی، تنگهی رغز داراب، تپههای باستانی مادوان و خسویه، قصر بهرام، قصر آیینه، برج شاهنشین، روستای نوایگان، سد رودبال داراب، آبشار کاسهرود، باغ جنتشهر، باغ فسارود، دحیه انصاری و آرامگاه سید علاالدین حسین پیرمراد نام برد.